شکوه تمدن مادها در روستایی که نامش جهانی شد - عینک ریبن

به گزارش عینک ریبن، خبرنگاران/البرز مدت ها پیش از این که به خوروین بروم آوازه اش به گوشم رسیده بود، روستایی چند هزار ساله که بوی اصالت می دهد و با کوچه باغ هایی از درختان چنار که سبزی و طراوتش بهار و تابستان معتدل خوروین را مطبوع و دلپذیرتر می نماید و زردی روزهای خزانش هنرمندی طبیعت را به رخ می کشد و در آخر هم خشکی این روزهای زمستانه درختان سر به فلک کشیده اش روزهای کوتاه سرد و برفی روستا را کوتاه تر می نماید و بی هیچ درنگی به شب می گرایاند.

با این تصورات راهی شهرستان ساوجبلاغ می شوم، ابتدا به سمت کوهسار می روم، از کرج تا آنجا حدود 20 کیلومتر راه را باید پیمود، در همان حوالی از رهگذری جهت خوروین را می پرسم که نوید می دهد و می گوید فاصله زیادی باقی نمانده و قدری دیگر خوروین پیش روی ماست.

به گزارش خبرنگار عینک ریبن، جاده منتهی به روستا راه خود را از میان زمین های کشاورزی و باغات بخش کوهسار باز نموده است تا در نهایت به روستای چند هزار ساله خوروین برسد، اشتیاق رهگذارنی که پیش از ما قدم در این راه گذاشته اند در طول جهت جا مانده و می توان آن را حس کرد.

با ورود به روستا تمام آن چیزی که همواره در ذهنم از خوروین چند هزار ساله نقش بسته بود تداعی می شود، همان کوچه باغ ها و همان حس خاص ورود به دنیای گذشتگان، انگار یک ماشین زمان در ورودی روستا گذاشته اند ... .

از اولین کسی که در بدو ورود به روستا می بینم در مورد خوروین کنونی، نه خوروین قدیم می پرسم، از جمعیت و شغل و محصولات و ...

بیشتر اهالی خوروین کشاورز و دامدارند

یکی از اهالی روستا به خبرنگار عینک ریبن گفت: حدود 220 خانوار در این روستا زندگی می نماید و جمعیت آن به بیش از 1200 نفر می رسد.

وی به شغل اهالی خوروین اشاره نمود و اضافه نمود: بیشتر مردم روستای خوروین به فعالیت های زراعی و دامداری مشغولند بعضی نیز در امور خدماتی و حمل و نقل اشتغال دارند.

از وی در مورد محصولاتی باغی، زراعی و دامی که در خوروین فراوری می شود پرسیدم که پاسخ داد: گندم، جو گردو، توت، سیب، انگور، و گیلاس از مهم ترین محصولات زراعی و باغی این روستاست. دامداری و مرغداری نیز در روستا رواج دارد و گوشت انواع لبنیات از محصولات دامی روستای خوروین است.

وی ادامه داد: در اراضی این روستا انواع گیاهان دارویی مانند خاکشیر، گل گاوزبان، شیرین بیان، و گل بنفشه نیز می روید.

سپس وارد روستا می شوم، بافت مسکونی متمرکزی دارد که از خانه های اغلب نوساز با سقف های مسطح تشکیل شده است، در خوروین خانه های قدیمی به ندرت دیده می شود، کوچه های روستا اغلب عریض و آسفالت است و ویلاهای بزرگی که از میان درختان انبوه باغات روستا پیداست جلوه خاصی به منظره روستا بخشیده است.

بنای امامزاده روستا متعلق به دوران صفویه است/اولین ضریح سنگی دنیا اسلام در خوروین

با یکی دیگر از اهالی خوروین در مورد زبان و مذهب ساکنین این روستا صحبت کردم، گفت: زبان مردم روستای خوروین فارسی است، مردم این روستا مسلمان و شیعه جعفری هستند، یک امامزاده در خوروین نیز دفن است که قدمت بنای آن به دوران صفویه باز می شود.

پیش از آن که به موضوع قدمت و ریشه های تاریخی چند هزارساله خوروین وارد شوم از این ساکن روستا در مورد جاذبه های گردشگری معمولی خوروین پرسیدم، وی اعلام نمود: اقلیم معتدل، چشم اندازهای زیبا، طبیعت دست نخورده و باغات انبوه و فراوان گردو، توت و گیلاس در فصل گردشگری تعداد زیادی گردشگر را به این منطقه می کشاند هم چنین چشمه ساران، کاریزها و حواشی رودخانه ای که از غرب روستا می گذرد نیز از مکان های تفرجگاهی مناسب خوروین محسوب می شوند.

بنای متعلق به دوران صفویه امامزاده روستا کنجکاوی ام را برمی انگیزد با پرس و جو محل این امامزاده را پیدا کردم، نامش امامزاده موسی است، بنایی سنگی و چارگوش دارد و گنبد سفید رنگی بر بالای آن خودنمایی می نماید قسمت داخلی بنا آیینه کاری شده و اینطور که تعیین است مردم روستا برای آن احترام زیادی قائل هستند.

با یکی از اهالی خوروین در مورد امامزاده موسی صحبت کردم، گفت: ضریح این امامزاده توسط خود اهالی و از سنگ ساخته شده است، این ضریح سنگی در هیچ جایی نمونه ندارد، اهالی کردان نیز از ما تقاضا نموده اند تا برای امامزاده آنجا ضریح سنگی بسازیم.

خوروین، روستایی 4000 ساله

پس از این که گشت و گذارم در روستا تمام می شود وقت آن فرا می رسد تا در مورد مهم ترین ویژگی روستای خوروین که به آن شهرتی دنیای بخشیده است صحبت کنم صحبت از دو محوطه تاریخی گنج تپه و سیاه تپه که از قدمت چهار هزار ساله این روستا حکایت دارد و البته نام خوروین را در یک موضوع حقوقی به کشور بلژیک پیوند زده است.

رسول صحرانورد یکی از افرادی است که در این حوزه مطالعاتی داشته است، در مورد این محوطه تاریخی گفت: گنج تپه 20 متر و سیاه تپه هفت متر ارتفاع دارد، قدمت اشیایی که تا به امروز در این محوطه یافت شده به 2800 تا 3200 سال پیش باز می شود و بیانگر هنر ایرانیان در دوره هخامنشیان و مادهاست.

وی ادامه داد: اما مهم ترین موضوعی که در ارتباط با خوروین جلب توجه می نماید پرونده قضایی میان ایران و کشور بلژیک در مورد 349 اثر تاریخی متعلق به این منطقه است که در سال 1344 به طور غیرقانونی توسط یکی از دیپلمات های این کشور از ایران خارج شده بود.

صحرانورد اضافه نمود: پس از این که دولت ایران از وجود این اشیا عتیقه در موزه ای در شهر گنت بلژیک آگاه شد، در سال 1360 در محاکم بلژیک طرح دعوی نموده و خواستار بازگشت این اشیا به کشور به دلیل خروج غیرقانونی آن و رعایت نشدن قوانین و مقررات کشور مربوط به حفظ آثار ملی و سایر قوانین کشور شده بود.

وی ادامه داد: دادگاه بلژیک در سال 1377 دعوای ایران مبنی بر مالکیت و استرداد این اشیا به ایران را رد کرد، اما در اثر کوشش و دفاعیات حقوقی که به عمل آمد و به دنبال جلسه رسیدگی مهر ماه 1392 در دیوان عالی کشور بلژیک، رأی دادگاه بلژیک نقض شد و دادگاه استیناف به موجب رأی آبان 1393، ادعاهای مدعی مالکیت این اشیا را رد نموده و مالکیت جمهوری اسلامی ایران روی مجموعه اشیا عتیقه و آثار باستانی خوروین را محرز دانست و حکم صادر کرد که این مجموعه باید به دولت ایران مسترد شود.

صحرانورد گفت: خاتمه این اشیا تاریخی در ساعت 21 چهارم دی ماه سال 93 با پرواز چارتر به تهران بازگردانده شد.

وی با بیان این که این اشیا متعلق به البرز است و باید به خاستگاه خود بازشود، گفت: اما متأسفانه به علت نبود مکان مناسبی برای نگهداری، این اشیا در موزه ملی نگهداری می شود.

البرز مکان مناسبی برای نگهداری اشیا تاریخی خوروین ندارد

مدیرکل میراث فرهنگی استان البرز در گفت وگو با عینک ریبن گفت: تا زمانی که مکان استانداردی برای نگهداری اشیا تاریخی خوروین در استان در نظرگرفته نشود، این آثار در موزه ملی به امانت باقی می مانند.

عبدالناصر میرچی اظهار کرد: هرچند اشیا تاریخی خوروین باید به سرزمین اصلی خود بازگردند، اما تا به امروز شرایط مناسبی برای نگهداری آن ها در استان فراهم نشده است.

وی گفت: میراث فرهنگی البرز چندی پیش مکانی را برای نگهداری این آثار آماده نموده بود، اما متأسفانه ناظران سازمان میراث فرهنگی که دقت زیادی بر شرایط و استانداردهای نگهداری آثار باستانی دارند، مکان انتخاب شده را مناسب ارزیابی نکردند و اجازه ندادند این اشیا تاریخی به البرز بازگردانده شود.

میرچی اضافه نمود: اشیا تاریخی خوروین بخشی از تاریخ و فرهنگ سرزمین آبا و اجدادی ما را درخود جای داده، بنابراین این آثار نه تنها متعلق به البرز نشینان بلکه متعلق به همه مردم ایران است.

مدیرکل میراث فرهنگی البرز در ادامه با گلایه از نبود موزه مردم شناسی در استان گفت: البرز با جمعیت سه میلیونی خود هنوز موزه مردم شناسی ندارد و این موضوع به عنوان یکی از ضعف های اصلی حوزه فرهنگ استان محسوب می شود.

وی شرح داد: بدون داشتن موزه استاندارد حفظ و نگهداری آثار تاریخی که بسیار حساس و آسیب پذیر هستند، با مسائل زیادی روبرو است.

میرچی یادآور شد: از مسئولان تقاضا می شود ساخت موزه ای استاندارد را در دستور کار جدی خود قرار دهند تا این ضعف چندین ساله رفع شود.

شاید به ذهن هم خطور نکند که خوروین با این عظمت تاریخی مسائلی هم داشته باشد اما متأسفانه این روستا نیز مانند بیشتر روستاهای استان گرفتار مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد. معضل سگ های ولگرد یکی از این مسائل است.

سگ های ولگرد را نکشند، جمع آوری نمایند

یکی از اهالی خوروین معضل سگ های ولگرد در این روستا را کلافه نماینده دانست و گفت: این سگ ها در دسته های بعضاً 10 قلاده ای هنگام تاریک شدن هوا در روستا پرسه می زنند.

وی ادامه داد: وقتی هوا قدری تاریک می شود به خاطر وجود همین سگ ها دیگر امنیتی برای تردد در سطح روستا وجود ندارد.

این ساکن خوروین اضافه نمود: مدتی پیش یکی از اهالی روستا مورد حمله سگ های ولگرد نهاده شد و مجروح شد که هم چنان تحت نظر پزشک واقع شده است.

وی گفت: از مسئولین نمی خواهیم که این سگ ها را بکشند، چون این حیوانات نیز مخلوق خدا بوده و حق حیات دارند بلکه تقاضا داریم نسبت به جمع آوری و نگهداری آنان در محیطی مناسب اقدام نمایند.

وی یکی دیگر از مسائل روستای خوروین را نبود پارک و فضای سبز بیان کرد و گفت: با اینکه زمین های مناسبی در روستا برای ساخت پارک وجود دارد اما تا به امروز در این خصوص هیچ اقدامی نشده است.

وی اضافه نمود: به علت فقدان فضای مناسب، بچه ها روستا نمی دانند اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند.

معضل سگ های ولگرد خوروین

عضو شورای اسلامی روستای خوروین به خبرنگار عینک ریبن گفت: شرایط معابر و کوچه های روستای خوروین هیچ مسئله ای ندارد و همه کوچه ها تسطیح و آسفالت شده است.

محمدرضا خلج زاده ادامه داد: گاز روستا نیز از سال 86 وصل شده و هم اکنون هیچ مسئله ای ندارد.

وی شرح داد: یکی از مهم ترین پروژه هایی که در روستای خوروین در حال اجرا است ساخت بلوار ورودی روستا است که 2 میلیارد تومان بودجه برای آن در نظر گرفته شده و در حال تکمیل است.

عضو شورای اسلامی روستای خوروین به مسائل آب کشاورزی روستای خوروین نیز اشاره و اعلام نمود: جهاد کشاورزی حدود 120 میلیون تومان برای لایروبی قنات های روستا اختصاص داده است که با اتمام این کار مشکل آب کشاورزی روستا نیز حل خواهد شد.

خلج زاده ادامه داد: خوشبختانه خانه بهداشت جدید روستا نیز افتتاح شده و با امکانات بیشتری نسبت به قبل به مردم خوروین خدمات ارائه می دهد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود از رها شدن پارک جنگلی که در شمال خوروین واقع شده است گلایه و اعلام نمود: این پارک 20 سال پیش با هزینه ای 15 میلیون تومانی ساخته شد اما در طول این سال ها به حال خود رها و بدون استفاده باقی مانده است.

خلج زاده در پاسخ به رسیدگی به شرایط سگ های ولگرد روستا شرح داد: این سگ ها واقعاً به معضلی برای روستا تبدیل شده است و تا به امروز حوادثی نیز به وجود آورده اند، پیش از این اقداماتی برای حل این مشکل اجرا شده بود اما با ایراداتی که محیط زیست وارد کرد این کار متوقف شده است.

وحید صالحی - خبرنگار عینک ریبن منطقه البرز