دست برتر علمی ایران با وجود محدودیت های جدید آمریکا - عینک ریبن

به گزارش عینک ریبن، روزنامه گاردین به تازگی از دیپورت دانشجویان ایرانی رشته های فنی و مهندسی و کامپیوتر به منظور کاهش رشد علمی ایران توسط آمریکا اطلاع داد اما آنالیز ها نشان می دهد با این وجود ایران در رشد گرایش های فنی و مهندسی کامپیوتر در منطقه و دنیا دست برتر را دارد.

به گزارش گروه رسانه های عینک ریبن، ایران سال هاست با محدودیت های اعمال شده از سوی آمریکا دست به گریبان است که همه آنها در راستای ایجاد موانع مختلف در جهت حرکت کشور طراحی شده اند. آمریکا همچنان بر تمدید محدودیت ها اصرار دارد و در هر دوره، با اعمال محدودیت های جدید، سعی بر تشدید آنها و اعمال فشار بیشتر بر ایران دارد. از طرف دیگر، آمریکا هدف از این تحریم ها را دولت ایران عنوان می نماید؛ درحالی که نوع محدودیت های وضع شده به گونه ای است که بیش از هر چیز، مردم ایران را نشانه رفته است. دلیل بر این ادعا، مستنداتی است که در مجله نیچر منتشر شده است .

طبق گزارش این مجله معتبر، تحریم های آمریکا بخش های سلامت، آموزش و تحقیقاتی را هم دربر گرفته است و دیگر پا را از دولت ایران فراتر نهاده اند. در بخش های آموزش و تحقیقات، بسیاری از تحقیقات علمی که در کشور انجام می شوند، مستلزم استفاده از تجهیزات و دستگاه هایی هستند که گاه در داخل کشور یافت نمی شوند و محدودیت های اعمال شده هم اجازه خرید این دستگاه ها از خارج را نمی دهند. تا اینجای کار، همان اتفاقی افتاده است که آمریکا به دنبال آن بوده اما امتیاز اصلی ایران در همین نقطه حاصل می گردد. آمریکا به تصور آنکه اعمال این محدودیت ها می تواند ایران را از دستیابی به علم روز دنیا باز دارد، قدم در راه تحریم ایران گذاشته است، غافل از آنکه دانشمندان و محققان ایرانی، این فرصت را غنیمتی دانستند تا در سایه آن رشد نمایند و نه تنها این تحریم ها را تهدید تلقی نمی نمایند بلکه آن را به فرصتی تبدیل کردند که به یاری آن هم می توانند با فراوری تجهیزات لازم آزمایشگاهی و تحقیقاتی احتیاج خود را برآورده نموده و هم اشتغالزایی و درآمدزایی نمایند .

مجله نیچر در ادامه به نمونه هایی از عدم تعهد اروپایی ها به حمایت از ایران و نفی تحریم های آمریکایی علیه ایران پرداخته است. در این گزارش، بارها به همکاری های تحقیقاتی بین ایران و کشورهای اروپایی پرداخته شده که با خروج طرف اروپایی، نیمه کاره رها شده است. ورکشاپ مشترک ایران و ایتالیا در سال 2017 یکی از همین پروژه های نیمه کاره به شمار می رود .

محدودیت های نامشروع

بعد از ناکامی آمریکا در بحث تحریم ها، گستره این تحریم ها افزایش یافت و محدودیت های علمی هم در دستور تحریم ها نهاده شد تا از این طریق ایران را از دانش دنیای و رشد بیشتر در حوزه های علمی باز دارند. در زمان اعمال محدودیت ها از سوی آمریکا، بسیاری از کشورهای اروپایی و دیگر کشورهای دنیا ادعای طرفداری از ایران و عدم حمایت از تحریم های آمریکا را مطرح کردند، اما اینها در حد ادعا باقی ماند و برهه های مختلف تاریخی نشان داده اروپایی ها برخلاف آنچه در ظاهر نشان می دهند، هیچ گاه مواضع خود با آمریکا را فدای حمایت بحق، از ایران ننموده و نمی نمایند. زمانی که بحث برجام و کشورهای 1+5 مطرح شد، بسیاری بر این باور بودند که نباید از یک سوراخ دوبار گزیده شد و این جهتی است که بارها طی نموده ایم. در همان بازه زمانی، رهبر انقلاب هشدارهای مستقیمی خطاب به مسئولان دادند که در بازه هایی با بی توجهی مسئولان روبرو شد و نتیجه آن، عدم ثبات اروپایی ها به تعهداتی بود که قول آن را داده بودند .

این محدودیت ها و تحریم ها درحالی ایران را هدف گرفته که آمریکا هدف آنها را دولت ایران اعلام نموده؛ و این درحالی است که محدودیت ها به گونه ای طراحی شده اند که بیش از هر چیز مردم ایران و وضع زندگی آنها را نشانه رفته است. بخشی از این محدودیت ها به طور مستقیم فراوری علم و پیشرفت علمی کشور را هدف قرار داده اند، به طوری که آمریکایی ها در این جهت از هیچ تلاشی فروگذار ننموده اند. در محدودیت هایی که آمریکا طی سال های اخیر وضع کرد، دانشمندان کشورهای دیگر اجازه ورود به خاک ایران را نداشتند و این امر به طور مستقیم، مانع ورود حجم بالایی از علم و دانش به داخل کشور می گردد. کنفرانس ها و جلساتی که باید با حضور دانشمندان و پزشکان میهمان از کشورهای آمریکایی و اروپایی برگزار می شد، با مشکل دعوت از میهمانان از اقصی نقاط دنیا روبه رو شد، به طوری که بسیاری از دانشمندان و محققان به دلیل محدودیت های اعمال شده قادر به شرکت در این جلسات نبوده و نیستند. در نقطه مقابل، محققان و دانشمندان ایرانی هم اجازه ورود به کشورهای خارجی را ندارند و درواقع، آمریکا میخواهد با این محدودیت ها، نخبگان و دانشمندان ایرانی را در چارچوبی منحصرشده به کشور قرار دهد تا امکان رشد بیشتر برای آنها فراهم نگردد. البته این محدودیت های علمی شاید از نظر آمریکایی ها، محدودیتی باشد که به وسیله آن توانسته اند مانع ورود علوم جدید به کشور شوند اما درواقع، به طور ناخواسته زمینه ای را برای دانشمندان و محققان ایرانی فراهم نموده اند که در بستر آن و با اتکا به قابلیت ها و توانمندی های دانشمندان ایرانی به دانش روز دنیا دست یابند .

افزایش شمار شرکت های دانش بنیان در کشور طی سال های اخیر و همگام با تشدید تحریم ها از سوی آمریکا دلیلی بر این مدعاست که محدودیت ها نه تنها نتوانسته اثری منفی بر فرآیند فراوری علم کشور ما داشته باشند، چه بسا بستر مناسبی را هم فراهم نموده اند تا جوانان، دانشمندان و نخبگان ایرانی با اعتمادبه نفس بالا و با تکیه بر بنیه قوی علمی ای که دارند، مرزهای دانش را پشت سر بگذارند. یکی از این نمونه ها کسب صندلی چهارمی ایران در فناوری نانو در دنیاست و حالا می توان ایران را یکی از ابرقدرت های این حوزه از علم و فناوری دانست، به طوری که در حال حاضر، محصولات نانوی ایران به 45 کشور دنیا صادر می گردد و در سال های اخیر با رشد 50 درصدی در این حوزه روبه رو شده است.در این راستا، رهبری در دیدارهایی که در ماه های اخیر با دانشمندان و نخبگان کشوری داشته، بر لزوم اعتماد به توانمندی محققان ایرانی اشاره کردند و در ادامه نسبت به اقدامات خرابکارانه دشمنان داخلی و خارجی که قصد دارند جنبش های علمی ایران را انکار نمایند، هشدار داده اند .

دانشجویان و دانشمندان در تیررس تحریم ها

ایران به عنوان کشوری با سابقه و تاریخچه علمی درخشان، قرن ها جزء یکی از کشورهای شاخص در زمینه فراوری علم در دنیا بوده است. این روند حتی در زمان حال هم ادامه دارد و دانشمندان ما حرف های زیادی برای گفتن دارند. رشد فراوری علم در ایران، پدیده ای انکارناپذیر است و در حال حاضر، بسیاری از کشورهای خارجی ازجمله آمریکا و بعضی کشورهای اروپایی دست به انکار آن زده اند. اما شواهد موجود، ازجمله قرار دریافت ایران در میان 15 کشور اول دنیا در زمینه فراوری علم، ترسی را به جان آمریکا و بسیاری از کشورهای پرادعا در فراوری علم انداخته است که ایران درحال پیشی دریافت در حوزه های علمی است. سنگ اندازی ها و تحریم های سال های اخیر هم کاملا هدفمند و در راستای سد کردن این روند رو به رشد و خشک کردن درختی است که مدت هاست بارور شده .

بازداشت دانشمندان و نخبگان ایرانی در بدو ورود به کشورهای خارجی از نمونه های شاخص این قبیل تحریم هاست. یکی از همین افراد مسعود سلیمانی، از دانشمندان برجسته در زمینه سلول های بنیادی کشور و عضو انجمن سلول های بنیادی اروپاست که سال گذشته به محض ورود به آمریکا بازداشت و روانه زندان شد و حالا با وجود اینکه یک سال از آن روزها می گذرد، هنوز هم در شرایط بلاتکلیفی واقع شده است و از سوی آمریکا به اتهام جاسوسی و دور زدن تحریم ها دستگیر شده و در زندان این کشور به سر می برد .

به گزارش گاردین در ادامه روند اعمال محدودیت های آمریکا، شاهد هدف قرار دریافت دانشجویان ایرانی هستیم که برای تحصیل به کشورهای خارجی می روند؛ مساله ای که آمریکا گاهی دست به نفی آن می زند اما شواهد موجود ادعاهای آن را نفی می نماید. ماه گذشته، خبر ابطال ویزای 20 دانشجوی ایرانی منتشر شد که اغلب فارغ التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف بودند و بیشتر آنها در رشته مهندسی کامپیوتر و به طور کلی، فنی و مهندسی تحصیل نموده اند و مقاصد آنها دانشگاه های برتر دنیا ازقبیل استنفورد و کالیفرنیا بوده است. این 20 دانشجوی ایرانی ماه گذشته به رغم داشتن ویزای مخصوص دانشجویان (F1) ، از پرواز به آمریکا و کشورهایی چون استانبول و دوحه قطر برای گذراندن دوره های تحصیلات تکمیلی هم منع شدند. این ممنوعیت ها شامل تمام خطوط هوایی دنیا می گردد. در سال تحصیلی 2018- 2017، بیش از 12هزار دانشجوی ایرانی در دانشکده های آمریکایی مشغول تحصیل شدند .

این محدودیت ها علاوه بر اینکه زمان زیادی را از دانشجویان هدر می دهد، هزینه های هنگفتی را هم برای آنها به دنبال داشته به طوری که مبالغ زیادی را برای تهیه بلیت، ویزا و ثبت نام در دانشگاه هزینه نموده اند که با ممانعت از پرواز آنها به کشور مقصد، بسیاری از آنها به هدر رفته است. تمام این دانشجویان در زمان اعمال تحریم ها از این موضوع بی اطلاع بوده و تحریم ها بدون هیچ اطلاع قبلی انجام شده و در اقدامی ناگهانی از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعمال شده است که بعضی از آنها را با مسائلی چون ضررهای اقتصادی، مسائل شغلی و نداشتن محلی برای اقامت روبه رو و استرس و اضطراب زیادی به آنها تحمیل نموده است. بسیاری از آنها حدود 2500 دلار هزینه بلیت هواپیما نموده بودند؛ هزینه های بالایی که این دانشجویان برای گذراندن دوره های آموزش زبان و کسب توانمندی های آکادمیک نموده بودند، با محدودیت های پروازی برای آنها از بین رفت. یکی از همین دانشجویان، سال گذشته به عنوان دانشجوی برتر مهندسی کامپیوتر در دانشگاه صنعتی شریف شناخته شده بود .

رشد علمی با وجود محدودیت ها

به اعتقاد آمریکایی ها، اعمال چنین محدودیت هایی می تواند مانع پیشرفت علم ایران گردد و تحریم ها هم به همین دلیل اعمال شده است. با توجه به اینکه بیشتر نخبگان ایرانی که از سفر برای تحصیل منع شده اند، دانشجویان رشته های مهندسی کامپیوتر و رشته های فنی و مهندسی هستند، آمریکا با اعمال این محدودیت ها، در نظر دارد مانع رشد علم و ارتقای نخبگان ایرانی گردد. آمریکا به دنبال این اقدامات مدعی شده توانسته رشد علمی را در ایران متوقف و صندلی ما را در دنیا متزلزل کند. در مطالعه سایت رتبه بندی سایمگو، ایران در سال 2018، در رشته علوم کامپیوتر در دنیا رتبه 17 و در منطقه خاورمیانه رتبه نخست را از آن خود نموده است. علاوه بر این، ایران در رشته های فنی و مهندسی در دنیا رتبه 12 و در منطقه رده نخست را کسب نموده است که ادعاهای پوچ آمریکا را به کلی رد می نماید .

منبع:فرهیختگان